Cumhuriyet Meclisi
Meclis Başkanı
Meclis Başkan Yardımcısı
Başkanlık Divanı
Danışma Kurulu
Siyasi Parti Meclis Grupları
Milletvekilleri
Anayasa
İçtüzük
Yönetmelikler
Teşkilat Yasası
Teşkilat Şeması
Yasama
Yasa Tasarı ve Önerileri
Karar Tasarıları ve Önerileri
Genel Kuruldan Onay Almış Yasalar
Cumhurbaşkanınca İade Edilmiş Yasalar
Cumhurbaşkanınca Anayasa Mahkemesine Gönderilen Yasalar
Yasalar
Genel Nitelikli Kararlar
Yasa Gücünde Kararnameler
Denetim
Meclis Araştırmaları
Meclis Soruşturmaları
Genel Görüşmeler
Güvensizlik Önergeleri
Komiteler
Sürekli Komiteler
Diğer Komiteler
Komite Gündemleri
Komite Raporları
Komite Toplantı Davetiyeleri
M.V Komite Yoklama Çizelgesi
Meclis Faaliyetleri
Genel Kurul Gündemi
Gelen Evrak
Kıbrıs Konusunda Alınan Kararlar
Meclis Ortak Deklarasyonları -Meclis Protokolleri
M.V Genel Kurul Yoklama Çizelgesi
Meclis Yasama Duyuruları
Meclis Yeni Faaliyet Raporları
Meclis Eski Faaliyet Raporları
Tutanaklar
Genel Kurul Tutanakları
Tarihçe
Meclis Başkanları
Meclis Başkan Yardımcıları
Milletvekilleri
KIBRIS'TA ESKİ YÖNETİMLER
Cumhuriyet Meclisi tarihine kısa bir bakış Cumhuriyet Meclisi uzun, yorucu bir o kadar da olaylı bir süreçten sonra bu günkü kimliğini oluşturmuş, tarihin kalın sayfalarından damla damla süzülen birikim 1983' te şekillenmiştir. 1985 yılından itibaren de gerçek kimliği ile dünya üzerindeki yerini almıştır. Meclisimizin Cumhuriyet Meclisi olana kadar ki serüvenine göz atarsak tarihini şöyle özetleyebiliriz. 1880'li yıllarda başlayan bu serüvende ilk siyasi hareket Kıraathane-i Osmani olup, Rum Kıraathanesine karşı oluşturulmuştur. Kıraathane- i Osmani'nin belli bir tüzüğü yada kayıtlı üyeleri olmamasına rağmen bu oluşum Kıbrıs Türkleri'nin ilk siyasi örgütlenme hareketi kabul edilir. Kıraathane-i Osmani'nin yayın organı olan Zaman Gazetesi ilkelerini şöyle sıralamıştı: *İngiliz sömürgeciliği ile savaşmak, *Ulusal Bilinci ayakta tutmak, Anavatana güven ve bağlılığı devam ettirmek, *Enosise karşı durmak, *Dünya kamuoyuna Türklerin sesini duyurmak, *Türk Toplumunu her alanda kalkındırmak, Türk esnaf ve işcilerinin haklarını korumak, *Türk Ahlak ve eğitimine hizmet etmek, *Kişisel Çıkarları değil, Ada Türklerinin çıkarlarını gözetmek. Kıbrıs Türkleri'nin yönetilmeleri ile ilgili söz sahibi olma yolunda örgütlenme adına atılan bu ilk adımı 21 Eylül 1911 ve 24 Eylül 1914 tarihlerinde binlerce kişinin katılımıyla Rum tahriklerini ve Enosis yönündeki eylemlerini protesto eden halkın aldığı kararlar izler. Ada'nın ileri gelenlerinden Müftü Hacı Hafız Ziyai Efendi başkanlığında adanın her tarafından gelen temsilcilerle Meclis_i Milli vücut bulur. 3 gün süren toplantılar sonunda bu mecliste iki karar alınmıştır. * Adanın yeniden Osmanlı idaresine verilmesi talep edilecek, ** Pariste yapılacak Barış Konferansı'na Kıbrıs Türklerini Temsilen Hacı Hafız Ziyai Efendi gönderilecek. Kıbrıs Türklerinin bağımsızlık mücadeleleri sırasında kurdukları ilk meclis olma özelliği taşısa da Meclis_i Milli'nin ömrü çok kısa olmuştur. İngiliz Yönetiminde mevcut Kavanin Meclisi de, Türklerin Parlemento çalışmalarında bir basamak görevi yapmıştır. Kavanin Meclisi 1882 Anayasasına göre yılda en az bir kez Yüksek Komiserin (Vali ) tesbit ettiği bir yerde ve zamanda toplanıyordu. Bir koloni kurumu idi ve halk iradesine dayalı yasama organları ile arasında fark vardı. 16 Ağustos 1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyeti resmen Kuruldu. Bu sayede Türkler ciddi anlamda Meclis içinde yasama konusunda söz sahibi oldular. Kıbrıs Cumhuriyeti Anayasası yasama işlevini yerine getirmek için %70 Rum %30 Türk oranları doğrultusunda 35 Rum ve 15 Türk üyeden oluşan Temsilciler Meclisi yanında iki toplumun Cemaat Meclislerinden destek alıyordu. 21 Aralık 1963 tarihinde meydana gelen olayların ardından Kıbrıs Cumhuriyeti dağılır. Kıbrıs Türk Toplumu "Genel Komite " adı altında yeni bir örgütlenme içine girer ve kendi yasama ve yürütme işlevlerini bu organa bIrakır. 21 Aralık 1963 de başlayıp 28 Aralık 1967 yılına kadar süren bu dönemde Türk Mukavemet Teşkilatı ile koordineli sürdürülen yasama ve yürütme çalışmaları ile ilgili olarak Koordinasyon Komitesi adı altında Başkan DR Fazıl Küçük ve Başkan Yardımcısı Rauf Raif Denktaş liderliğinde Türk Halkına hizmet verilmeye devam edilmiştir. 28 Aralık 1967 yılında "Geçici Türk Yönetimi" oluşturulur. Hedeflenen ise yasama, yürütme ve yargının tek çatı altında toplandığı etkili bir yönetimdir. Geçici Türk Yönetimi döneminde "Temel Kurallar" yardımıyla yasama, yürütme ve yargının yürütülmesi sağlanmıştır. Geçici Türk Yönetimi başkanı Dr Fazıl Küçük, Başkan yardımcısı Rauf R. Denktaş olmuştur; Ayni zamanda Türk Cemaat Meclisi ve Temsilciler Meclisi üyeleri "Yönetim Meclisi" adı altında birleşmiştir. Orhan Müderrisoğlu ilk Meclis Başkanı seçilmiştir. 21 Nisan 1971 tarihli birleşimde Kıbrıs Geçici Türk Yönetimi aldığı kararla ismindeki Geçici sıfatını kaldırır ve Kıbrıs Türk Yönetimi adı ile anılmaya başlamıştır. Sosyal Hayattaki büyük değişikliklerin ardından Siyasi yaşamda da değişiklikliklerin gereği ortaya cıkınca 1 Ekim 1974 yılında "Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi"ne geçiş yapılır. 26 Ağustos 1974 tarihinde oluşturulan yeni kabine ancak 8 Ekim 1974 tarihine kadar görevde kalır. 13 Şubat 1975 tarihinde Kıbrıs Türk Toplumu siyasi yaşamında ve yönetim şekili acısından en temel değişikliklerden birine imza atar. Kıbrıs Türk Federe Devleti Kurulur.Topluma ait çeşitli kurumlardan seçilen birer üyenin de yer aldığı 50 Kişiden meydana gelen Kurucu Meclis oluşturulur. 24 Şubat 1975 tarihinde K.T.F.D. kurucu Meclisi ant içerek ilk birleşimini gerçekleştirilir. Kurucu Meclis İlk başkanı Rauf R. Denktaş İkinci Başkanı Necdet Ünel seçilmiştir. 3 Temmuz 1976 yılında K.T.F.D. anayasasının 64. maddesi gereği ant içerek göreve başlayan milletvekilleri K.T.F.D. nin 40 üyeli parlementosunu oluşturmuşlardır. Kıbrıs Türk Federe Devleti Meclisi 17 Haziran 1983 yılında Self Determination kararı alınca, Kıbrıs Türk Halkının varolma savaşı adına en büyük adım atılmıştır. Artık Türk Halkı kendi kaderini elleri arasında taşımaya başlayacaktır. 29 Kasım 1983 tarihinde Kıbrıs Türk federe Meclisinin 40 üyesine ek olarak çeşitli kurum ve kuruluşların üyeleri arasından seçilen birer temsilciyle 70 üyeye ulaşan KKTC kurucu Meclisi 6 Aralık 1983 tarihli ilk birleşiminde ant içerek göreve başlar. 23 Haziran 1985 tarihinde KKTC Cumhuriyet Meclisi Milletvekilliği seçimleri yapıldı. 8 Temmuz. 1985 yılında ant içerek göreve başlayan milletvekilleri ile birlikte Cumhuriyet Meclisi de şekillenmiş ve vücut bulmuştur. Bundan sonra demokrasinin gereklerini yapan ve halkını layık olduğu en iyi şekilde yönetecek kurumları onların hizmetine sunacaktır.
Paylaş:
Facebook
Twitter